Hemijska kuhinja – Aditivi u ishrani

Ove riječi čudno zvuče –  sigurno da nisu dio našeg svakidašnjeg razgovora. Slijedeći nazivi koje navodimo pojavljuju se na listi sastojaka konzervirane hrane: polisorbat 60, sodium benzoat, polidekstroza, alginat, boja red 40, BHT, maltodekstrin, potasijum sorbat, sodijum bisulfat i mnogi drugi aditivi.

Kakvo je dejstvo ovih aditiva? Da li ih je bezbjedno konzumirati? Da li ugrožavaju naše zdravlje?

Aditivi su supstance koje se dodaju hrani u malim količinama zbog posebne svrhe. Oni se upotrebljavaju da sačuvaju hranu, poboljšaju ukus i izgled, izmjene teksturu, spriječe kvarenje ili da poboljšaju hranjivu vrijednost. Aditivi kao što su so i šećer, upotrebljavaju se vijekovima da bi sačuvali hranu od kvarenja. Danas u upotrebi ima mnogo više prerađene hrane, tako da su se pojavili i neki novi aditivi.

Aditivi koji su regulisani od strane FDA (Američka Agencija za hranu i lijekove), razvrstani su u odnosu na funkciju. Emulzifikatori kao što su lecitin i digliceridi spriječavaju vodu i ulje u majonezi i margarinu da se razdvoje. Supstance kao što su MSG (monosodijum glutamat) i granulati upotrebljavaju se da bi pojačali ukus hrane. Sodijum i aluminosilikati spriječavaju stonu so i mlijeko u prahu od zgrudvavanja.

Takođe na raspolaganju imamo mnoge boje za hranu koje se koriste da bi povratile prirodnu boju koja je izgubljena tokom prerađivanja, i učinila hranu provlačnijom. Neke od ovih su prirodni pigmenti kao što su beta-karotin, žuta repa i sok od cvekle. Takođe postoji određen broj plavih, crvenih i žutih vještačkih boja, od kojih su neke povezane sa alergijskim reakcijama.

Supstance za zgušnjavanje, kao alginat, svakodnevno se upotrebljavaju da povećaju žitkost hrane. Majoneza, jogurt i sojino mlijeko se zgušnjavaju biljnom smolom, dok se za džemove koristi pektin.

Ponekad se u hranu dodaju i vitamini i minerali da bi poboljšali hranjivu vrijednost. Uspješni programi za pojačavanje uključuju dodavanje joda u so, vitamina B i gvožđa u proizvode sa žitaricama, i uvećanje vrijednosti mliječnih proizvoda, i zamjene za mliječne proizvode, vitaminima A i D.

Ipak, moramo priznati, da mnogo veći rizik po zdravlje postoji od konzumiranja hrane koja je zaražena bakterijama (koje su uzrok bolestima), nego od konzumiranja hrane koja sadrži aditive. Dok je neke aditive najbolje izbjegavati, mnogi su bezbjedni za upotrebu. Konzumiranje hrane koja pripremljena u domu uveliko smanjuje unos aditiva, i toplo se preporučuje.

Winston J. Craig Ph.D. R.D Profesor nutricionizma, Andrews Univeristy, MI USA, Lake Union Herald Sept ‘08

VK
Facebook
LinkedIn
Telegram
Twitter
Pinterest
Pocket
Email
Reddit